Czym są systemy cyberfizyczne? Systemy cyberfizyczne (CPS) stanowią podstawę technologiczną, która umożliwia płynne połączenie świata fizycznego z wirtualnym światem informatyki.
Streszczenie
W erze cyfryzacji i czwartej rewolucji przemysłowej, znanej jako Industry 4.0, systemy cyber-fizyczne (CPS) odgrywają absolutnie kluczową rolę. Stanowią one technologiczną podstawę, która umożliwia płynne połączenie świata fizycznego z wirtualnym światem informatyki. Ale co dokładnie kryje się za tym terminem i jaki potencjał otwierają te złożone systemy dla przyszłości przemysłu i nie tylko?
CPS: definicja
Systemy cyberfizyczne, często określane skrótem CPS, to inteligentne systemy łączące w sobie komponenty mechaniczne i elektroniczne z nowoczesną informatyką i oprogramowaniem. Systemy te są w stanie rejestrować dane ze świata fizycznego, przetwarzać je cyfrowo, analizować, a następnie na podstawie tych informacji sterować lub wpływać na procesy fizyczne.
Są to systemy wbudowane, które zbierają informacje za pośrednictwem czujników i działają w świecie fizycznym za pomocą urządzeń wykonawczych. Zdolność do samoorganizacji i adaptacji do zmieniających się warunków sprawia, że zaawansowane systemy cyberfizyczne są decydującym czynnikiem w rozwoju złożonych aplikacji w różnych dziedzinach.
Łączenie świata cyfrowego i fizycznego
Integracja systemów cyberfizycznych jest podstawą ich działania. Przezwyciężają one tradycyjny podział na świat cyfrowy i fizyczny, umożliwiając ciągły przepływ informacji i sterowania. Czujniki rejestrują zmienne fizyczne, takie jak temperatura, ciśnienie lub położenie i przekształcają je w dane cyfrowe. Dane te są przesyłane do scentralizowanych lub zdecentralizowanych jednostek obliczeniowych za pośrednictwem sieci bezprzewodowych lub przewodowych.
To tutaj informacje są przetwarzane i analizowane, często przy użyciu sztucznej inteligencji. Zdobyta wiedza jest następnie wykorzystywana do bezpośredniej ingerencji w proces fizyczny za pomocą urządzeń wykonawczych (np. silników, zaworów).
CPS vs. IoT: Jaka jest różnica?
- Systemy cyberfizyczne (CPS): CPS wykraczają poza wymianę danych i sieć. Głęboko integrują procesy fizyczne z cyfrowym poziomem sterowania. CPS jest nie tylko połączony w sieć, ale także jest w stanie autonomicznie reagować na zebrane dane oraz aktywnie kontrolować i optymalizować procesy fizyczne.
- Internet rzeczy (IoT): W celu gromadzenia i wymiany danych IoT koncentruje się przede wszystkim na łączeniu w sieć przedmiotów i urządzeń codziennego użytku. Celem jest umożliwienie "obiektom sieciowym" komunikowania się ze sobą i dostarczania informacji. Typowym przykładem IoT jest Smart Home, który steruje oświetleniem i ogrzewaniem za pomocą aplikacji.
Obszary zastosowania
Obszary zastosowań systemów cyberfizycznych są zróżnicowane i obejmują zarówno produkcję przemysłową, jak i codzienną infrastrukturę.
CPS w Industry 4.0 (fabryka przyszłości)
W Industry 4.0, CPS są podstawą inteligentnej fabryki przyszłości (Smart Factory). Umożliwiają one pełną cyfryzację i połączenie procesów produkcyjnych w sieć. Maszyny, produkty i systemy logistyczne komunikują się ze sobą, wymieniają informacje o stanie i w dużej mierze same się sterują.
- Inteligentne linie produkcyjne: Maszyny, które konfigurują się i dostosowują do wytwarzania różnych produktów.
- Konserwacja profilaktyczna (Predictive Maintenance): Czujniki monitorują stan komponentów mechanicznych i informują z wyprzedzeniem o grożących uszkodzeniach i awariach.
- Autonomiczne systemy transportowe: Bezzałogowe systemy transportowe, które przemieszczają materiały i produkty w obrębie fabryki.
Inteligentna infrastruktura (Smart Grids, Smart Home)
CPS znacząco przyczyniają się do wydajności i bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej:
- Smart Grids (inteligentne sieci energetyczne): CPS wykorzystują inteligentne sieci energetyczne do dynamicznej kontroli i optymalizacji wytwarzania, dystrybucji i zużycia energii, np. poprzez integrację odnawialnych źródeł energii.
- Smart Home: Choć często zaliczane do kategorii IoT, bardziej złożone systemy inteligentnego domu, które inteligentnie i adaptacyjnie sterują na przykład ogrzewaniem, wentylacją i systemami bezpieczeństwa, można uznać za CPS.
Systemy autonomiczne i mobilność
CPS są niezbędne w dziedzinie mobilności i robotyki:
- Pojazdy autonomiczne: Samojezdne samochody i ciężarówki, które wykorzystują różne czujniki do odbioru otoczenia i podejmowania autonomicznych decyzji w celu bezpiecznej nawigacji.
- Roboty przemysłowe: Roboty, które nie tylko wykonują zaprogramowane zadania, ale mogą również reagować na zmiany w swoim otoczeniu i odpowiednio dostosowywać swoje ruchy.
E-zdrowie
W sektorze opieki zdrowotnej CPS umożliwiają nowe formy opieki i monitorowania pacjentów:
- Inteligentne urządzenia medyczne: Urządzenia, które stale monitorują parametry życiowe pacjentów i automatycznie uruchamiają alarmy lub podają leki w przypadku odchyleń.
- Telemedycyna: Systemy umożliwiające lekarzom zdalne monitorowanie i leczenie pacjentów.
Możliwości i potencjał Industry 4.0
- Efektywność i produktywność: Automatyzacja i optymalizacja procesów zwiększają wykorzystanie zasobów i wydajność produkcji.
- Elastyczność: CPS umożliwiają szybką adaptację do zmian rynkowych i wymagań klientów dzięki dynamicznie rekonfigurowalnym systemom.
- Modele biznesowe: Połączone produkty i usługi tworzą przestrzeń dla usług opartych na danych i nowych podejść.
- Decyzje: Dane w czasie rzeczywistym zapewniają precyzyjną podstawę do podejmowania decyzji.
- Mniej ingerencji człowieka: Systemy autonomiczne wykonują niebezpieczne lub powtarzalne zadania.
- Wytrzymałość: Automatyczne nadzorowanie, wykrywanie i usuwanie usterek zwiększa niezawodność.
Podsumowanie
Systemy cyberfizyczne są siłą napędową transformacji naszego przemysłu i społeczeństwa. Umożliwiają one płynne łączenie procesów fizycznych z sieciami komputerowymi, tworząc nową generację inteligentnych, połączonych w sieć i autonomicznych systemów, które mają potencjał, aby ulepszyć nasz świat.
Połącz się z naszym ekspertem
Dalszy wkład
Czym jest Industry 4.0?
Industry 4.0 oznacza cyfrową transformację przemysłu. Dowiedz się, jak IoT, AI i big data optymalizują produkcję i zwiększają elastyczność.
All Electric Society Factory
All Electric Society Factory firmy Phoenix Contact może produkować energię dodatnią dzięki zaawansowanej sieci prądu stałego. Spojrzenie za kulisy ujawnia, jak to działa.
Czym jest Asset Administration Shell?
Asset Administration Shell (AAS) jest cyfrowym obrazem zasobu fizycznego
i stanowi integralną część standardów
Industry 4.0.