Als bedrijf kunt u profiteren van wettelijke subsidies, tegemoetkomingen en belastingverminderingen door het bewijs te leveren van een gecertificeerd energiemanagementsysteem.
Energiemanagement volgens de ISO 50001-norm
Bedrijven staan vandaag voor de uitdaging om hun energieverbruik en energiekosten te verminderen om economisch rendabel te blijven. Wettelijk zijn er de laatste jaren talrijke wijzigingen doorgevoerd. Bovendien komen aspecten van klimaatbescherming en duurzaamheid in de samenleving steeds centraler te staan. De invoering van een energiemanagementsysteem helpt u om te reageren op de toenemende druk van de overheid en de samenleving, en om te handelen op een manier die zowel duurzaam als toekomstgericht is.
Grondbeginselen
Wat is energiemanagement volgens de ISO 50001-norm?
Het woord energiemanagement bestaat uit de woorden "energie" en "management". Management heeft betrekking op het leiden en sturen van operationele processen om de doelstellingen van de onderneming te verwezenlijken. Dit omvat ook de uitvoering van het beleid van de onderneming met betrekking tot de verbetering van de Energy Performance, d.w.z. de energiegerelateerde prestaties. De term "energiegerelateerde prestaties" staat in deze context op zijn beurt voor de drie parameters energieverbruik, energie-efficiëntie en energiegebruik. Dit laatste betekent bijv. overschakeling van conventionele energie op hernieuwbare energie – een verandering in het energieverbruik.
Wat zijn de doelstellingen en voordelen van energiemanagement?
Verlaag uw kosten door doelgerichte, continue vermindering van het energieverbruik, verbetering van de energie-efficiëntie en wijziging van het energieverbruik met behulp van de PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act) in het kader van het energiemanagement.
Zet de eerste stappen naar een duurzamere manier van zakendoen om actief bij te dragen aan klimaatbescherming. Bovendien bevordert u zo ook uw bedrijfsimago.
Welke andere normen bestaan er binnen de ISO 50000-serie?
De PDCA-cyclus
Hoe werkt het energiemanagement volgens ISO 50001? En wat is de PDCA-cyclus?
De basis voor alle moderne managementsystemen is de PDCA-cyclus. PDCA staat voor de afzonderlijke fasen van de iteratieve, systematische aanpak: Plan, Do, Check en Act (Plannen, uitvoeren, controleren, handelen).
De Plan-fase
Het kernelement van de Plan-fase is de identificatie van het gebied met het meest significante energiegebruik, de zogenaamde gebieden met significant energiegebruik (Significant Energy Use - SEU). Dit is gebaseerd op een aanzienlijk energieverbruik of een groot potentieel voor verbetering van de energiegerelateerde prestaties.
Hier kunt u zich bijv. afvragen hoe uw eigen energieverbruik is, over mogelijke energieverspilling en de efficiëntie van afzonderlijke installaties en installatienetwerken. Ook het bekijken van activiteiten en processen uit de operationele praktijk maakt deel uit van dit punt.
Voor de meetbare evaluatie van de afzonderlijke SEU's definieert u Energy Performance Indicators (EnPI, Energie Prestatie Indicatoren) en bepaalt u de respectievelijke, bijbehorende Energy Baseline (EnB, Energie Uitgangswaarde) als referentiewaarden.
Do-fase
Op basis van de registratie van de huidige status en uw interne analyse leidt u uiteindelijk maatregelen af om het energieverbruik te optimaliseren en inefficiënties te elimineren.
Vervolgens voert u de geplande maatregelen in het bedrijf uit tijdens de Do-fase.
Check-fase
In de Check-fase moet u nu nagaan of de uitgevoerde maatregelen daadwerkelijk tot het geplande resultaat hebben geleid. Daartoe worden de gedefinieerde EnPI's gebruikt in vergelijking met de EnBs en de vastgestelde energiedoelstelling.
Als uit de evaluatie blijkt dat de geplande doelstelling niet is gehaald, moet u passende, corrigerende maatregelen vaststellen.
Act-fase
U voert deze corrigerende maatregelen uit in de Act-fase om de oorspronkelijke doelstellingen alsnog te bereiken, indien nodig.Zo bereikt u uw energiedoelstellingen om de energiegerelateerde prestaties te verbeteren.
Na deze fase begint de cyclus opnieuw, met als resultaat een iteratieve, continue verbetering van de energiegerelateerde prestaties en dus een duurzamere economie.
Energievormen en kerncijfers
Welke vormen van energie worden in het kader van het energiemanagement in aanmerking genomen?
Dit proces wordt uitgevoerd met alle energiebronnen die in uw onderneming van essentieel belang zijn. Zowel met degene die u inkoopt als met degene die u zelf produceert.
In de meeste gevallen gaat het om elektrische energie die u aankoopt, bijv. als externe elektriciteitsmix, maar ook om degene die u zelf opwekt, bijv. via uw eigen productie-installaties, zoals PV-installaties of warmte-krachtkoppelingscentrales.
Dit omvat ook thermische energie voor verwarming en koeling, bijv. van conventionele verwarmingssystemen voor gebouwen en airconditioningsystemen, alsmede warmte-krachtkoppelingscentrales of stoom als middel voor proceswarmte. In sommige bedrijven omvat dit ook de opwekking van pneumatische energie in de vorm van perslucht door compressoren.
Voor zover u een aangekochte energiebron omzet in een andere vorm van energie is ook de efficiëntie en doeltreffendheid van de omzetting relevant. Bijv. bij het gebruik van elektrische energie voor het opwekken van perslucht en dus van pneumatische energie door middel van een compressor.
Wat zijn energieprestatie-indicatoren, hun energiereferentiesituatie en overeenkomstige energiedoelstellingen?
De term Key Performance Indicator (KPI) is afkomstig uit de bedrijfskunde. Sleutelprestatie-indicatoren kunnen worden gebruikt om verschillende factoren te kwantificeren die bepalend zijn voor het succes van een onderneming.
Dit geldt ook op het gebied van energiebeheer in de vorm van Energy Performance Indicators (EnPI, Energie Prestatie Indicatoren), die u gebruikt om de energiegerelateerde prestaties in het bedrijf te meten, te bewaken, te analyseren en te evalueren. De energieprestatie-indicator is daarbij de maatstaf voor energiegerelateerde prestaties. Het is een relatieve grootheid, waarbij bijv. op machineniveau de absolute, verbruikte elektrische energie van de machine wordt vastgesteld in verhouding tot het aantal geproduceerde eenheden om het specifieke energieverbruik te verkrijgen.
De energiebasislijn (EnB) daarentegen is een kwantitatieve referentiewaarde in een bepaalde tijdsperiode als basis voor het vergelijken van energiegerelateerde prestaties. Bijvoorbeeld: u hebt het specifieke energieverbruik van een oude machine gedurende een bepaalde periode geregistreerd, waarbij onder meer rekening is gehouden met seizoenschommelingen.
Om het succes van de genomen maatregelen te controleren, vergelijkt u de huidige waarde op het moment van de rapportage met de energie-referentiesituatie van de energieprestatie-indicator en de eerder vastgestelde energiedoelstelling. U hebt de oude machine als maatregel bijv. vervangen door een efficiëntere, moderne machine. Met hetzelfde aantal geproduceerde eenheden als in de referentieperiode kunt u nu nagaan of een vermindering van de specifieke energie door de efficiëntiemaatregel succesvol was.
Benchmarking daarentegen komt erop neer dat vergelijkbare installaties, machines, processen, enz. met elkaar worden vergeleken aan de hand van energieprestatie-indicatoren. Indien nodig, kunt u kennis opdoen om optimaliseringsmaatregelen af te leiden om de energie-efficiëntie in het bedrijf te verhogen. Verbeteringen kunnen op korte termijn worden bereikt op basis van geïdentificeerde gevallen van beste praktijken of op middellange tot lange termijn via een continu leerproces binnen de onderneming.
