We zijn er even niet En terwijl het gezin ontspant op Norderney of Juist, chillt de eigen elektrische auto bij de laadpaal.

In het kort

Dat klinkt goed, vooral voor het door stormen geplaagde Nedersaksen: het grootste laadpark voor elektrische voertuigen van de deelstaat is nu in Norddeich aangesloten op het elektriciteitsnet. Er zijn 264 laadpunten. Het zou momenteel zelfs de grootste installatie ter wereld zijn. De rederij Frisia heeft voor 5,2 miljoen euro duurzaam geïnvesteerd in klimaatbescherming en de mobiliteitstransitie.

Sascha Gliese, directeur van Pramux, en Timo Konieczny van Phoenix Contact bij een van de laadpalen in het zonnelaadpark van de rederij Frisia

Vakantiestemming, ook bij de laadpaal

Vanuit het oogpunt van de laadtechniek en vooral de sectorkoppeling is het laadpark niet alleen bijzonder vanwege de omvang. Interessanter is dat de auto's gedurende een lange periode worden opgeladen. Terwijl de elektromobiliteitsbranche zich meestal richt op hoe voertuigen hun accu's zo snel mogelijk kunnen opladen, koelen de voertuigen in Norddeich dagenlang af onder de beschermende overkapping bij de laadpaal.

"Dit is echt Low Power Charging", merkt Sascha Gliese, directeur van Pramux GmbH, zelfvoldaan op. Het bedrijf uit Moormerland in het district Leer kreeg de opdracht om het laadpark te bouwen. Pramux heeft tientallen jaren ervaring in de bouw, de elektrotechniek en vooral de applicatieontwikkeling van software voor ticket- en betaalautomaten, energiezuilen, laadpalen en slagbomen.

Intelligent laadmanagement zorgt ervoor dat het elektrische voertuig is opgeladen wanneer vakantiegangers terugkeren van het eiland

Tijdig rijklaar door behoedzaam Low Power Charging

Low Power Charging: de Noord-Duitse sereniteit bij het behoedzaam opladen is mogelijk omdat het boekingssysteem, dat ook door Pramux is ontwikkeld, weet hoelang de voertuigen van vakantiegangers bij de laadpaal zullen blijven. Er is dus ook informatie over welke gast als volgende gaat vertrekken – en een volgeladen voertuig verwacht.

Met deze mogelijkheden van aansturing vooraf kan een effectief laadmanagement worden gecreëerd. Idealiter zal dit het aanbod van zonne-energie en de energiebehoeften van de voertuigen op elkaar afstemmen. Voor het laadmanagement – dus de interface tussen PV-installatie en het voertuig – wordt techniek van de business unit Elektromobiliteit van Phoenix Contact gebruikt.

De CHARX-laadcontrollers van Phoenix Contact beheren het laadproces in het laadpark van Frisia

Per laadpaal zijn vier Phoenix Contact-laadcontrollers van het type CHARX geïnstalleerd. Ze zijn via de interne Ethernet-bus als Primary-Secondary-configuratie gekoppeld. De Primary-controller vormt de interface met het besturingssysteem van het laadpark en het boekingssysteem.

De afzonderlijke laadcontrollers nemen op hun beurt de communicatie met de auto over "en bepalen daarbij hoe het opladen met welke stroom en met welk vermogen moet plaatsvinden", legt Timo Konieczny, sales engineer bij Phoenix Contact, uit. De gegevensuitwisseling tussen het voertuig en de laadpaal vindt plaats met de internationale communicatiestandaard OCPP – het Open Charge Point Protocol.

Laadpalen in het zonnelaadpark van Pramux

Zonne-energie: zoveel mogelijk direct naar de accu's

Het laadmanagement is in principe bedoeld om de beschikbare zonne-energie in grote mate te gebruiken voor het laden van de voertuigen, zonder daarbij noemenswaardige stroom te onttrekken aan het openbare elektriciteitsnet. Met het oog op redundantie en voedingszekerheid is het laadpark echter via een transformatorstation van 2,4 MW aangesloten op het middenspanningsnet van 20 kV.

Sascha Gliese verwacht echter dat het openbare elektriciteitsverbruik binnen de perken zal blijven, aangezien ongeveer 80 procent van de zonne-energie in de voertuigaccu's terechtkomt. Met een vermogen van 1,7 MWp is het PV-oppervlak op de lessenaarsdaken dienovereenkomstig ruim gedimensioneerd. De verwachte jaarlijkse opbrengst zal naar verwachting 1,6 miljoen kWh groene stroom opleveren.

Frisia beschouwt de prognoses voor de verwachte energiehoeveelheden per laadproces als betrouwbaar, omdat het bedrijf over een periode van twee jaar al ervaring heeft kunnen opdoen met ruim twintig laadpalen. "We hebben 60 kWh als basis genomen voor de configuratie van het laadpark", zegt Sascha Gliese.

Olaf Weddermann van Frisia richt zich op de drieklank van duurzaamheid, digitalisering en mobiliteit

De all-inparkeerplaatsen bij de pier

Wie aan de Noordzeekust met uitzicht op Norderney en Juist zijn of haar auto wil opladen, hoeft zich geen zorgen te maken over hoe hoog de rekening voor een volledige lading zal zijn aan het einde van de vakantie of hoeveel de kilowattuur achteraf zal kosten. "We verkopen geen stroom", legt Frisia-bestuurslid Olaf Weddermann uit. De procuratiehouder heeft het hierna dan ook treffend over 'laden tegen een vast tarief'. Vanuit het oogpunt van de vakantieganger betekent dit dat de hoeveelheid energie 'all-in' is wanneer de parkeerplaats wordt gereserveerd. "Ons bedrijfsmodel is het verhuren van parkeerplaatsen. Daarom hoeven we ons geen zorgen te maken of de laadpalen geijkt zijn of niet."

Wie met het oog op klimaatbescherming, sectorkoppeling en nieuwe benaderingen van mobiliteit de gelegenheid heeft om hierover in gesprek te gaan met Olaf Wedderman, zal te weten komen dat het bedrijf verre van een 'tankstationhouder' is. In plaats daarvan zijn alle maatregelen voor een effectieve sectorkoppeling gericht op een duurzame versterking van de hele toeristische waardeketen. Het boekings- en toerismeportaal 'Frisonaut' is een centrale moduul hiervoor. De digitale oplossing vormt een allesomvattende interface voor de digitale behoeften van eilandbezoekers – vooral met betrekking tot de aankoop van veerboot- en bustickets en andere diensten, waaronder het boeken van vakantiewoningen. "Duurzaamheid, digitalisering, mobiliteit – deze drieklank definieert ons bedrijfsdoel", benadrukt de procuratiehouder. "We moeten af van fossiele brandstoffen."

Elektrische catamaran breidt de sectorkoppeling uit

Met dit doel voor ogen gaat de elektrificatie van de mobiliteit dit jaar nog verder – en dat op het water. Het bestuurslid van Frisia heeft het over 2,4 miljoen mensen die jaarlijks via de Waddenzee naar Norderney reizen. Nog eens 360.000 reizen naar Juist. De meeste mensen gebruiken de veerboot, terwijl een klein aantal het vliegtuig neemt: dit jaar wordt een elektrische catamaran in gebruik genomen om klimaatbescherming en toerisme nog dichter bij elkaar te brengen.

Volgens Olaf Weddermann wordt de in Nederland gebouwde dubbelwandige veerboot het eerste passagiersschip van dit type op de Duitse zee. Wanneer het schip aanmeert in Norddeich, moeten de accu's snel worden opgeladen. De catamaran haalt zijn energie ook uit het laadpark. De kabel hiervoor is al tot aan het installatiepunt in de grond gelegd. Tegen de tijd dat de elektrische catamaran de pier bereikt voor de veerdienst naar Norderney, heeft het laadparkmanagement de aangesloten auto's al losgekoppeld van het elektriciteitsnet. De regeneratieve energie die vrijkomt, vloeit vervolgens naar de accu's van de veerboot.

Conclusie

"Projecten zoals het nieuwe laadpark van Frisia zijn een indrukwekkend bewijs dat klimaatbescherming en economische efficiëntie samengaan." Dit citaat van de Nedersaksische minister van Economische Zaken Olaf Lies beschrijft treffend de voordelen van sectorkoppeling binnen een All Electric Society – een samenleving die 100 procent van haar energiebehoeften uit hernieuwbare bronnen haalt.

"Nedersaksen is de energiehub van Duitsland en zet daarmee ook de toon voor de mobiliteits- en klimaattransitie", onderstreepte Lies bij de opening van het laadpark in het voorjaar van 2024. "Daarom moeten we vooral in de verkeerssector een betrouwbaar beleid voeren en doorgaan op de weg die we zijn ingeslagen op het gebied van elektromobiliteit." Dergelijke projecten zijn vooral zinvol in Nedersaksen, omdat er voldoende hernieuwbare energie uit zon en wind is – en dat is volgens Lies weer een echt locatievoordeel voor bedrijven in Noord-Duitsland.